ლადო ასათიანი - სპარსელ ასულს

"მე პოეტი ვარ და ქუჩის ლოთი,/ შენ კი მაისის ვარდივით წმინდა" - ამბობს ლადო ასათიანი. ეს არის თავმდაბლობა და, გარკვეულწილად, მიუწვდომლობა, რაც რომანტიკოსების შთაგონების წყარო იყო. ამ სიტყვებით ავტორი ხაზს უსვამს იმას, რომ სიყვარული წმინდაა. ტექსტში იკვეთება რამოდენიმე იდეა, გრძნობების გამძაფრებისა და სათქმელის სიღრმისეულად გადმოცემის მიზნით პოეტი იყენებს ისეთ მხატვრულ ხერხებს, როგორებიცაა: შედარება ("მაისის ვარდივით წმინდა"), მეტაფორა ("ათინათინდა ვარსკვლავთ ჭავლეთი"), რიტორიკა, ეპითეტი ("ვინ მოგასწავლა ანთებულ გულთან,/ ფერეიდნულო ალმასის თვალო") და ა.შ.

სიმბოლურია, რომ ავტორი თავის სიყვარულს, სპარსელ ქალს, რომელიც თბილისის ნახვის სურვილით იყო აღვსილი, მტკვრის პირას ჩამოჯდომასა და საუბარს სთავაზობს, მტკვარი ხომ ჩვენი ქვეყნის უტყვი მემატიანეა. ლექსის ლირიკული მე თავადაც დაინტერესებულია ქალის წარსულით, რადგან იგი ფერეიდნელია, ფერეიდანი კი, როგორც ცნობილია, პატარა საქართველოა, მისი ისტორია, გარკვეულწილად საქართველოს ისტორიაცაა. პოეტი კი, რომელიც თბილისიდან  გაქცევის სურვილითაა შებყრობილი მაინც იმდენად პატრიოტია, რომ ამბობს: "მოძებნე ჩემი სამშობლო მიწა,/ და დამწვარ გულზე გადამაყარე". მას არ შეუძლია დათმოს სამშობლო, თუნდაც უდიდესი გრძნობის სანაცვლოდ, ამით დიდად განსხვავდება ნიკოლოზ ბარათაშვილისგან, რომელიც ამბობს: "ღარიბი მოვკვდე ღარიბად, ვერ დამიტიროს მშობელმან". ტატოს სურვილი იყო დაეტოვებინა კვალი, გაეთელა გზის ნაწილი, რომ წინ წასულიყო კაცობრიობა და ამისთვის მზად იყო დაეთმო სამშობლო, ოჯახი, ყველაფერი რაც გააჩნდა. ლადო ასათიას, ჯონ ლენონის მსგავსად სურს  შემოქმედებით დაამარცხოს სიკვდილი, გაარღვიოს საზღვრები და გააერთიანოს აღმოსავლეთი და დასავლეთი. "ჩვენი რუსთველი, თქვენი საადი, ჩემს სამარესთან იშაირებენ".

შოთა რუსთაველის მსგავსად ლადო ასათიანისეული მიჯნურიც"მუდამ მტირალია" (გავიხსენოთ მონაკვეთი, როცა ტარიელი ტირის, რახან ტირის ან მიჯნურია ან რაიმე ცუდი ჩაუდენიაო ამბობენ). ლექსის ავტორს ნიკოლოზ ბარათაშვილის მსგავსად სიყვარული სურვილებს აღუძრავს, წყურვილის შეგრძნებას უჩენს ("თან წამიყვანე მგზავრი გვიანი,/ გახელებული ტრფობის წყურვილით"). "და მასთან ჰპოვე ერთობა სულთა" - ამ სიტყვებით პოეტი კიდევ ერთხელ ეთანხმება ნიკოლოზ ბარათაშვილს და სიყვარულის მისეულ აღქმას. "მხოლოდ კავშირი ესრეთ სულთა, ჰშობს სიყვარულსა,/ ზეგარდმო მადლით დაუხსნელად დამტკიცებულსა", ისევე როგორც ტატო ლადო ასათიანიც სულთა ერთობას („შესხივება“) უწოდებს ზეციერ სიყვარულს და არ ურევს მიწიერ გრძნობაში, რომელიც წარმავალია, როგორც სილამაზე და არა - მშვენიერება.

„ათინათინდა ვარსკვლავთ ჭავლეთი“, „კვლავ აენთება ცის ლაჟვარდებში ვარსკვლავთ ჭავლეთი“ - იმეორებს ლადო ასათანი ლექსის დასაწყისსა და დასასრულში, ეს მეტაფორა გამოიყენება სინათლის შემოსვლის (ილიასეული „გამოღვიძება“), ბოროტების დამარცხების („ამოდის ნათდება“) სიმბოლოდ და ის ნახსენებია ისეთ „ბედნიერ“ მომენტებში, როგორებიცაა სატრფოსთან პირისპირ შეყრა,  („საღამოს, როცა შუქთა შურდულით/ ათინათინდა ვარსკვლავთ ჭავლეთი,/ შენ შემეფეთ და ჩამჩურჩულე:/ აღმოსავლეთი, აღმოსავლეთი.“) და აღმოსავლეთისა და დასავლეთის გაერთიანება („მე წამოვდგები, კვლავ აენთება/ ცის ლაჟვარდებში ვარსკვლავთ ჭავლეთი,/ მე ხელებს გავშლი და შეერთდება/ დასავლეთი და აღმოსავლეთი...“).

ლექსი კიდევ ერთხელ განადიდებს სიყვარულს, კიდევ ერთხელ ამტკიცებს მის ღვთაებრიობას და ყოველი პრობლემის გადაჭრის გზად მას წარმოაჩენს. საბოლოოდ, ავტორი ოსტატურად ახერხებს იმ ცნებების, იდეების თავმოყრასა და მათთვის მხატვრული ღირებულების მინიჭებას, რომელიც ერთი შეხედვით სხვადასხვაა, უცხოა ერთმანეთისთვის.